Kesenian Tradhisional Reog Ponorogo

          Wonten ing tanah Jawi kathah kita panggihi asiling kabudayan ingkang maneka warni. Paramila saged kawastanan bilih tiyang Jawi punika sugih kabudayan, inggih saking basa, kasenian, teknologi, lan sapanungalanipun. Asil-asil kabudayan kala wau taksih kasimpen ing tanah Jawi lan wewengkon sanesipun sae awujud seratan, barang-barang, wewangunan, punapa dene ingkang boten saged kita tingali nanging saged kita raosaken ingggih punika norma-norma utawi nilai-nilai ingkang dipunwarisaken dening para leluhur. Saking asil-asil kabudayan kala wau saged kita mangertosi kados pundi gesangipun tiyang Jawi ugi watakipun.

          Asiling kabudayan ingkang awujud kasenian tiyang Jawi punika kathah sanget. Asil budaya kasenian wonten ingkang arupi seni suwanten (tuladhanipun karawitan, tembang, lsp.), seni drama utawi sandiwara tradhisisonal (tuladhanipun ringgit, kethoprak, sandiwara radhio basa Jawi, lsp.), seni gerak (beksan), Reog, jathilan, seni ukir, lsp. Nanging kairing lampahipun wekdal saha majenging teknologi, sadaya kasenian kala wau dangu-dangu kageser saking manahipun tiyang Jawi piyambak. Tiyang Jawi sapunika langkung remen dhumateng tayangan ingkang ngandhut budaya saking manca ingkang gampil dipunpanggihi wonten ing radhio, TV, punapa dene medhia sanesipun. Ewah-ewahan kados punika tamtu ugi njalari ewah-ewahan ing manah ugi penggalihipun tiyang Jawi, langkung-langkung generasi enemipun. Ringkesipun, sapunika tiyang Jawi samsaya luntur kejawenipun, langkung remen nuladha budaya manca.

          Salah satunggaling asiling kabudayan ingkang awujud kesenian inggih menika Reog Ponorogo. Reog Ponorogo inggih menika salahsatunggaling kesenian khas daerah Ponorogo ingkang meh sirna menawi boten wonten peran saking pamarintah saha sedaya masarakat ingkang badhe nglestantunaken kesenian kasebat. Warga negara sanes justru ingkang nglestantunaken, nyebabaken kesenian menika dipunduweni dening warga manca kamangka menika kesenian khas saking Indonesia. Dampakipun muncul kontroversi negara tangga wiwit ngakoni kesenian khas daerah kita menika kagunganipun negara tangga. Kamangka, sejatosipun ing jaman samenika Reog menika satunggaling sendra tari ingkang narik kawigatosan saha unik sanget menawi dipunpahami saha dipunsinaoni.

          Pertunjukan Reog jaman rumiyin ginanipun minangka upacara adat nanging, kairing majenging jaman ewah dados kesenian tradhisional saha teater rakyat. Keunikan pertunjukan Reog Ponorogo inggih menika Singo Barong ingkang gadhah bobot 50-60 kg menika namung dipunperagakaken dening setunggal tiyang. Musik ing pertunjukan Reog Ponorogo ugi  boten kalah unik saha narik kawigatosan. Iringan musik menika awujud perpaduan wirama ingkang beda antawisipun kethuk, kenong, saha gong ingkang titilarasipun slendro saha swara slompret ingkang titilarasipun pelog saengga ngasilaken wirama ingkang magis.

          Kairing majengipun jaman, sikap masarakat dhateng pamentasan kesenian tradhisional Reog Ponorogo sampun ngrembaka. Reog Ponorogo samenika boten namung dipunpentasaken ing Ponorogo nanging, ing daerah Salatiga ugi wonten satunggaling paguyuban Reog inggih menika Paguyuban Sardulo Seto Mudho Utomo ingkang asring dipunsebut “PASARSEMUT”. Paguyuban kasebat papanipun ing Jl. Pantirejo, Mrican, Salatiga. Ancasipun damel paguyuban menika supados saged dados wadhah kreatifitas generasi muda supados saged luwar saking sedaya hal ingkang ala kadosta kenakalan remaja saha kepengin nglestantunaken kesenian daerah supados boten muspra dening modernisasi dunia.

          Minat masarakat dhateng kesenian Reog menika ageng sanget. Saged dipuntingali wontenipun kesenian saking Ponorogo menika sanyatanipun boten namung dipunpentasaken ing Ponorogo nanging, ing kutha sanes salahsatunggalipun inggih menika kutha Salatiga ugi wonten ingkang damel satunggaling paguyuban Reog. Kesenian Reog menika biasanipun dipunpentasaken ing daerah desa-desa ingkang tebih saking kutha nanging, minat masarakat taksih ageng sanget. Kathak-kathahipun ingkang ningali pamentasan Reog menika tiyang sepuh saha anak-anak. Kawontenan menika dadosaken raos ingkang prihatin sanget amaragi arang sanget tiyang enem ingkang ningali pertunjukan Reog menika. Kamangka, Reog salahsatunggaling budaya utawi warisan leluhur ingkang kedah dipunlestantunaken. Ananging, kados kasenian tradhisional sanesipun, Reog Ponorogo ugi sampun kageser ing manahipun para sutresnanipun kaliyan tayangan-tayangan, saha paraga-paraga  ingkang ngandhut budaya manca.

          Saperangan tiyang enem jaman samenika kathah-kathahipun boten kersa nglirik hal-hal ingkang mambu-mambu tradhisional, langkung remen nongkrong-nongkrong boten cetha tinimbang ningali pertunjukan kesenian tradhisional. Kesenian Reog menika dipunanggep tontonan jadhul saha sampun ketinggalan jaman. Kathah-kathahipun kawula mudha langkung milih ningali konser-konser band tinimbang ningali kesenian tradhisional Reog. Kamangka, namung kanthi ningali kemawon kita sampun ndherek partisipasi nglestantunaken kesenian tradhisional tilaran leluhur. Pola pikir tiyang enem jaman samenika sampung dipunracuni dhateng tembung-tembung “gaul, gengsi, saha jadul”.